Bastenaken, een keerpunt in de Slag om de Ardennen
De kazerne van Bastenaken wordt tussen 1935 en 1936 gebouwd om het 2e regiment Ardense jagers te huisvesten, een nieuwe eenheid die op vraag van de toenmalige minister van Defensie Albert Devèze wordt opgericht.
Op 10 mei 1940 neemt het regiment verdedigingsposities aan de rand van Bastenaken in, om het hoofd te bieden aan de Duitse agressie. Op 12 mei 1940 bezet de Wehrmacht echter de stad en in 1941 wordt de kazerne als opleidingscentrum voor de Hitlerjugend gebruikt en tot H-Gerhold Kaserne omgedoopt.
Na de Duitse aftocht vestigt het Amerikaanse VIIIe legerkorps, onder bevel van generaal Troy H. Middleton, er zijn hoofdkwartier. Daar bevindt het zich nog steeds op 16 december 1944, wanneer Adolf Hitler zijn laatste grote offensief van de Tweede Wereldoorlog lanceert. De strijd gaat de geschiedenis in als de “Slag om de Ardennen” (“Battle of the Bulge”).
Bastenaken is een zeer belangrijk doel dat de Amerikanen kost wat kost moeten verdedigen. Brigadier generaal Anthony McAuliffe, waarnemend commandant van de 101st Airborne Division, arriveert op 19 december 1944 met zijn mannen in Bastenaken en vestigt zijn hoofdkwartier in de kazerne.
Op 21 december 1944 zijn Anthony McAuliffe en zijn divisie door de Duitse troepen omsingeld en de Duitse commandant Heinrich Freiherr von Lüttwitz stuurt het Amerikaanse hoofdkwartier een ultimatum: “Er bestaat slechts één mogelijkheid om de omsingelde Amerikaanse troepen van de volledige verwoesting te redden: de eervolle overgave van de belegerde stad”.
Generaal McAuliffe formuleert een kort antwoord: “Ter attentie van de Duitse commandant. NUTS! De Amerikaanse commandant” (“Dat had je gedacht!”). Deze al even negatieve als bondige reactie op de Duitse vraag tot overgave beïnvloedt het verloop van de Slag om de Ardennen grondig.
De volgende dagen wordt inderdaad hevig strijd geleverd, maar generaal McAuliffe en zijn mannen houden stand. Ze worden op 26 december om 16u50 bevrijd. De Sherman Jumbo “Cobra King”, bekend onder de naam “First in Bastogne” is de eerste die redding brengt.
Een vaste waarde
De voormalige kazerne van Bastenaken, ten noordoosten van de stad in de richting van La Roche-en-Ardenne, werd in 2010 onder de benaming Bastogne Barracks - Interpretatiecentrum voor de Tweede Wereldoorlog heringericht en is sinds 2017 een van de sites van het War Heritage Institute. De verschillende ruimten huisvesten een uitgebreid gamma rups- en wielvoertuigen, artilleriestukken en divers materieel, zowel van de Geallieerden als van de Asmogendheden.